توصیه ها و هشدارهای دکتر بهروز باریک بین درباره یکی از مدهای خطرناک
هزینه کراتینه کردن موی شما در آرایشگاه به طور متوسط ۷۰۰هزار تومان می شود؛ یعنی باید این مبلغ را بپردازید تا موهای تان از حالت فر و وز درآید و صاف شود. اما شاید موقعی که دارید از آرایشگاه بیرون می آیید، با خودتان بگویید که چرا باید این همه پول را بر باد می دادم؟ مگر کراتینه کردن مو چه کار عجیب و غریبی است که این همه خرج برمی دارد؟ با دکتر بهروز باریک بین، متخصص پوست و مو، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره این مد و ضررهای آن به گفتگو نشسته ایم....
▪ آقای دکتر ! بیماران شما هم از کراتینه کردن مو سوال می کنند؟
ـ بله؛ اخیرا یکی از سوالاتی که متخصصان پوست و مو زیاد از بیماران می شنوند، همین مساله کراتینه کردن موهاست. یکی از اعمالی که در آرایشگاه های زنانه مُد شده همین است که گویا قیمت قابل توجهی هم دارد. بیماران سوال می کنند که آیا خوب است برای نرم شدن و لخت شدن موهای آسیب دیده شان در اثر رنگ مو، از کراتینه کردن مو استفاده کنند یا خیر؟
▪ و جواب شما چیست؟
ـ خب، هر نوع خاصی از کراتینه کردن موها با خطراتی همراه است و مشتری های کراتینه کردن مو باید با این خطرات بالقوه آشنایی داشته باشند و سپس آگاهانه این کار را برای صاف و براق کردن موها انتخاب کنند. کراتین یک پروتئین اساسی است که در بدن پستانداران یافت می شود و معمولا در مو، پشم، شاخ ها و ناخن ها وجود دارد و از آنجا که درمان های سالنی و آرایشگاهی، آن را عموما با صاف کردن موها می شناسند، لذا این تصور پیش می آید که کراتین به موهای صاف مربوط می شود، در صورتی که اینطور نیست. هنگام کراتینه کردن موها، محلولی روی موها استعمال می شود که کراتین با موها ممزوج شده و آسیب های کوتیکول مو ترمیم می شود.
کراتین موجب براق شدن و کاهش وز مو می شود اما به طور مستقیم موجب صاف شدن موها نمی شود. پس از آنکه محلول کراتین استعمال شد، محلولی از مواد شیمیایی روی موها استعمال می شود که با تغییر دادن نیمه دایمی ساختار مو موجب صاف شدن می شود. اغلب جزء اصلی این محلول، فرمالدیید است که یک ماده شیمیایی خطرناک و سرطان زاست و موجب می شود درمان های کراتینه از نظر بسیاری از متخصصان جایز دانسته نشود و خطرناک محسوب شود. در بعضی سالن های آرایشی نیز هنگام کراتینه کردن مو از ماسک های دهانی نیز برای کاهش استنشاق این ماده استفاده می شود و به طور معمول، پس از این مرحله، موها اتو می شوند تا ظاهر جدید مو ثابت شود.
▪ نتیجه ای هم دارد؟
ـ نتایج درمان های کراتینه کردن مو بین استفاده کننده ها متفاوت است. در بعضی ها همان انتظاری که از قبل دارند، برآورده می شود و ماه ها موهای شان صاف و لخت باقی می ماند ولی در بعضی دیگر رضایت مندی کمتر است و فقط تا چند هفته موها به حالت اولیه باقی می ماند. بسیاری از افراد نگران کاربرد فرمالدیید در فرآورده های کراتینه کردن موها هستند و تصمیم می گیرند در مراتب بعد از فرآورده های فاقد فرمالدیید استفاده کنند. حقیقت این است که هر چند تب کراتینه کردن موها در سالن زیبایی و آرایشگاه ها بالا گرفته اما افراد باید از خطرات آن آگاه باشند.
▪ درباره ساختار شیمیایی خود کراتین بیشتر توضیح می دهید؟
ـ بله؛ کراتین توسط کراتینوسیت ها (که سلول های زنده ای هستند) ساخته شده و قسمت بزرگی از بدن شامل پوست، مو و ناخن ها را تشکیل می دهد. این سلول ها به آهستگی از بالای غشای پایه به سمت بیرون حرکت می کنند و نهایتا دچار مرگ شده و لایه محافظ را تشکیل می دهند. هزاران هزار سلول کراتینوسیت همه روزه دچار ریزش می شوند و این فرآیند در برخی بیماری ها مانند پسوریازیس تسریع می گردد. آسیب لایه خارجی کراتین می تواند پوست، مو یا ناخن را بیمار و پوسته دار کند.
▪ می توان با خوراکی ها این لایه کراتین را روی سطح مو تقویت کرد؟
ـ بله؛ با مصرف غذاهایی مثل ژلاتین و مرطوب نگاه داشتن مو و ناخن، کراتین می تواند تا اندازه ای به رشد خود ادامه دهد. به طور کلی، هر چه لایه کراتین مو یا ناخن ضخیم تر باشد، آنها سالم تر خواهند بود؛ زیرا سلول های مرده خارجی، سلول های زنده داخلی را محافظت خواهند کرد. مرطوب نگه داشتن لایه خارجی کراتین نیز موجب سلامت آن و جلوگیری از ترک برداشتن و قطعه قطعه شدن آن می شود.
▪ برای کراتینه کردن مو در آرایشگاه ها چه کار می کنند؟
ـ واقعیت این است که کراتینه کردن مو که امروزه خیلی رایج شده، می تواند موهای فرد را صاف و نرم کرده و آن را به مدت چند ماه براق و بدون پیچش نگه دارد. این روش که امروزه در بسیاری از آرایشگاه ها و سالن های مو وجود دارد و ممکن است انجام آن تا یک سال طول بکشد همان طور که گفته شد پرهزینه است. بر اساس شیوه برزیلی این فرآیند یک درمان دوگانه نیاز دارد. ابتدا موها با استفاده از کراتین که یک پروتئین طبیعی است تقویت می شوند و سپس ساختار مو با استفاده از مواد شیمیایی دگرگون می شود تا صاف شود.
▪ حرف آخر؟
ـ حرف من این است که آن کیفیت مویی که خداوند به ما داده، بهترین است. اما گاهی ما خودمان موهای مان را نابود می کنیم؛ با رنگ کردن های متعدد، استفاده از مواد شیمیایی مختلف روی مو، اتو کردن ها، سشوار کشیدن های پیاپی و ... و بعدش دنبال راهکاری برای ترمیم تمام این آسیب های مو می گردیم. کراتینه کردن مو هم شاید برای عده ای که موهای بسیار وز دارند که اصلا قابل شانه شدن نیست، آن هم هر از چند گاهی مناسب باشد و البته با علم و آگاهی به خطرات ناشی از فرمالدیید یا مشتقات آن. نهایتا تصمیم با خود افراد است که می خواهند سلامت شان را به صاف شدن موهای شان بفروشند یا نه؟
روزنامه سلامت